Πέλεκυς σε μισθούς – Κινητικότητα, αξιολόγηση, δημοσιονομικός έλεγχος στο Δημόσιο

21

Ξανά στο προσκήνιο δεσμεύσεις για αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, αυτή τη φορά με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ να βάζει τη δική της μνημονιακή πινελιά. Μισθολόγιο με… ανοιχτή ψαλίδα χαμηλότερου και υψηλότερου μισθού, μείωση μισθολογικού κόστους, κινητικότητα, διευθυντές-μάνατζερ, αξιολόγηση στο Δημόσιο και ασφυκτικός δημοσιονομικός έλεγχος από τους εκπροσώπους των δανειστών.

Οι νέες δεσμεύσεις-στόχοι αποτελούν, με διαφοροποιήσεις, συνέχεια των απαιτήσεων των δανειστών και του επικαιροποιημένου Μνημονίου, όπως περιγράφονταν ήδη από τις αρχές Απριλίου 2014. Ως σήμερα οι διατυπώσεις του ηγετικού επιτελείου του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης είναι ότι η μετακίνηση – κινητικότητα θα είναι εθελοντική. Μένει να φανεί μήπως αχνοφανεί η υποχρεωτικότητα. Ιδωμεν.

Το πρώτο κείμενο που κατατέθηκε στη Βουλή με τις δεσμεύσεις και δράσεις που πρέπει να αναληφθούν σε συνεννόηση με τους δανειστές έχει γενικές αναφορές σε νομοθετικές παρεμβάσεις σχετικά με το Δημόσιο. Μεταξύ άλλων αναφέρει την εισαγωγή ενός νέου συστήματος μόνιμης κινητικότητας που θα εφαρμοστεί από το τέταρτο τρίμηνο του 2015: «Το πρόγραμμα θα προωθήσει τη χρήση της περιγραφής εργασίας και θα πρέπει να συνδέεται με μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων που θα περιλαμβάνει όλες τις τρέχουσες κενές θέσεις εργασίας».

«Εξορθολογισμός» μισθών

Μία ακόμη «μεταρρύθμιση» αφορά το ενιαίο μισθολόγιο. Μάλιστα η έναρξη ισχύος των αλλαγών ορίζεται από 1ης Ιανουαρίου 2016. Περιγράφεται αδρά και σχηματικά ότι θα γίνουν αλλαγές στις βασικές παραμέτρους «κατά τρόπο δημοσιονομικά ουδέτερο και σύμφωνα με τους συμφωνημένους στόχους του μισθολογικού κόστους». Ιδιαίτερη σημασία δίνει το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ και του Γενικού Συμβουλίου του ΜΕΤΑ Γιώργος Πετρόπουλος στην αναφορά περί «αποσυμπίεσης της κατανομής των μισθών μέσω της σύνδεσής τους με την ικανότητα, την απόδοση και την ευθύνη του προσωπικού». Θεωρεί ότι αποτυπώνει την προοπτική για άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ του χαμηλότερου και του υψηλότερου μισθού. Υπάρχει, δηλαδή, η εκτίμηση ότι θα δημιουργηθεί ένα στρώμα διοικητικής ελίτ με προσόντα και ταυτόχρονα θα επέλθει μείωση των χαμηλών μισθών.

Δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο ότι επιδιώκεται σαφώς και η μείωση του μισθολογικού κόστους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Υπάρχει πρόβλεψη για θέσπιση ενός ανώτατου ορίου σε συνάρτηση με το μέγεθος του προσωπικού, την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και κυρίως έτσι ώστε να διασφαλίζεται η «μείωση του μισθολογικού κόστους σε σχέση με το ΑΕΠ ως το 2019». Ετσι, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο η μείωση αυτή να επέλθει είτε με περαιτέρω μείωση των μισθών είτε με μείωση του αριθμού του προσωπικού στο Δημόσιο (ενδεχομένως και με ισορρόπηση από συνταξιοδοτήσεις).

Οπως επεσήμαιναν όμως στο «Βήμα» στελέχη του ηγετικού επιτελείου στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, η αναφορά στη μείωση του μισθολογικού κόστους δεν αφορά απόλυτους αριθμούς αλλά ποσοστό επί του ΑΕΠ. «Αυτό σημαίνει ότι με 0,9% ή 1% αύξηση του ΑΕΠ δεν χρειάζεται μείωση μισθών ή προσωπικού» έλεγαν. Οι εκτιμήσεις πάντως μιλούν για ύφεση που υπολογίζεται σε 4% του ΑΕΠ εφέτος. Βέβαια το ηγετικό επιτελείο στο υπουργείο ως τώρα έλεγε ότι το θέμα του μισθολογίου θα ανοίξει από τον Ιανουάριο του 2016. Είχε στα σκαριά ως… όριο υποχώρησης το άνοιγμα της ψαλίδας χαμηλότερων και υψηλότερων μισθών (επεξεργαζόταν πρόταση για ενίσχυση επιδομάτων ευθύνης) και τη μείωση της «προσωπικής διαφοράς». Επίσης η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με τους δανειστές να περικόψει δαπάνες στο Δημόσιο που αφορούν περιορισμό («ευθυγράμμιση») μη μισθολογικών οφελών, όπως ρυθμίσεις άδειας, ημερήσιες αποζημιώσεις, έξοδα ταξιδίου και προνόμια, «με τις βέλτιστες πρακτικές εντός ΕΕ, εφαρμοζόμενη από 1ης Ιανουαρίου 2016».

Τέλος η «προσωπική διαφορά»

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της δημόσιας διοίκησης, ετοιμάζεται πέλεκυς σχετικά με το ζήτημα της «προσωπικής διαφοράς» στους μισθούς. Από το 2010 οι μειώσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων έφτασαν μεσοσταθμικά το 38%. Σε κάποιες περιπτώσεις – κυρίως στο υπουργείο Οικονομικών -, επειδή θα ήταν τεράστια η μονομιάς μείωση, υπήρξε η λεγόμενη «προσωπική διαφορά», με σταδιακή μείωση. Τώρα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, επιταχύνονται οι διαδικασίες για να κοπεί – ή μειωθεί – ώστε εργαζόμενοι με τα ίδια προσόντα, ανεξαρτήτως υπουργείου ή φορέα, να αμείβονται με τον ίδιο μισθό. Ενδεχομένως, όπως έλεγαν στελέχη της δημόσιας διοίκησης, να υπάρξουν κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως η Γενική Γραμματεία Εσόδων.

Πάντως, όπως επισημαίνει στο «Βήμα» ο Γ. Πετρόπουλος, το κομβικό σημείο των προωθούμενων ρυθμίσεων είναι η ενίσχυση της «επιτροπείας» από τους δανειστές ώστε, για παράδειγμα, με ένα δημοσιονομικό συμβούλιο να υπάρχει έλεγχος σε υπουργεία και φορείς σε όλο το φάσμα του Δημοσίου. Σε αυτό το πλαίσιο επιδιώκεται να δημιουργηθεί ένα είδος διοικητικής κουλτούρας («απολιτικοποίηση») όπου πρόσωπα-κλειδιά, π.χ. γενικοί γραμματείς υπουργείων, να μην ξηλώνονται σε κάθε κυβερνητική αλλαγή.

«Κλειδί» και η αξιολόγηση
Έρχονται διευθυντές-μάνατζερ, ψαλίδι στις προσλήψεις

Μια κρίσιμη παράμετρος των προωθούμενων «μεταρρυθμίσεων» στο Δημόσιο είναι η δέσμευση για πρόσληψη διευθυντών που θα αξιολογούν τις επιδόσεις όλων των εργαζομένων, με στόχο να ολοκληρωθεί η πρόσληψη νέων στελεχών από 31 Δεκεμβρίου 2015 έπειτα από μια διαδικασία αναθεώρησης. Αυτό θυμίζει τη δέσμευση της προηγούμενης κυβέρνησης για πρόσληψη νέων μάνατζερ-προϊσταμένων με νέο θεσμικό πλαίσιο. Μένει να φανεί αν προωθηθούν και άλλες δεσμεύσεις που ΝΔ και ΠαΣοΚ από την άνοιξη ως το τέλος του 2014 προέβαλλαν στη βάση συμφωνιών με τους δανειστές: μισθολογική συρρίκνωση για τους νεοπροσλαμβανομένους με εφαρμογή της (ισχύουσας) διετούς δοκιμαστικής περιόδου (συνεκδοχικά και της άρσης μονιμότητας), εξέταση μεταφοράς έργου σε ιδιώτες και εργολαβίες outsourcing και έλεγχος της ροής εισόδου και εξόδου από το Δημόσιο (σχέση προσλήψεων – αποχωρήσεων δημοσίων υπαλλήλων 1:5 και μείωση κατά 10% των προσωρινά απασχολουμένων).

Πηγή: tovima.gr