ΣΥΡΙΖΑ και Δημόσια Υγεία: Μήπως παράγεται περισσότερη υποκρισία απ’ όση τελικά μπορούμε να καταναλώσουμε;

25

Μια μεγάλη δημόσια αντιπαράθεση έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες με αφορμή τις απαράδεκτες θέσεις του μειοψηφικού προεδρείου του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου[1]. Μεταξύ άλλων προτείνει την ιδιωτικοποίηση των νοσοκομείων, με μετατροπή τους από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου Μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Οι προτάσεις αυτές έχουν δικιολογημένα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από την ομοσπονδία των νοσοκομειακών γιατρών[2], τις τοπικές ενώσεις της, ακόμα και από συνδικαλιστές της κυβερνητικής παράταξης. Έχουν δημιουργήσει έντονη ανησυχία και προβληματισμό στην πλειοψηφία των εργαζόμενων υγειονομικών. Το υπουργείο υγείας και η κυβέρνηση για την ώρα συναινούν δια της σιωπής τους.

Περισσεύει να επιχειρηματολογήσουμε για την αντίθεση στην ουσία των προτάσεων αυτών. Εν ολίγοις,  καταργούν την ύπαρξη του ΕΣΥ ως δημόσιο σύστημα που εγγυάται και προσφέρει δωρεάν περίθαλψη στην πλειοψηφία του πληθυσμού. Πλέον, μόνο οι έχοντες θα έχουν πρόσβαση σ’αυτό. Οι υπόλοιποι στον Καιάδα. Πλέον, μόνο όσα νοσοκομεία έχουν δυνατότητα «αυτοχρηματοδότησης» και προσέλκυσης χορηγιών θα επιβιώνουν. Τα υπόλοιπα αντικειμενικά θα κλείνουν ή θα χαρίζονται ως φιλέτα σε ιδιωτικούς ομίλους για να «σωθούν».

Αυτό που προκαλεί έκπληξη, είναι η σφοδρότητα και το αντιπολιτευτικό μένος του ΣΥΡΙΖΑ. Όλες αυτές τις μέρες έχει κατακλυστεί ο έντυπος, ηλεκτρονικός, τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός τύπος από πολυσέλιδα κείμενα και μακρόσυρτες συνεντεύξεις πρώην κυβερνητικών και κρατικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που κυριολεκτικά έχουν ανέβει στα κεραμίδια. Μάλιστα, η Αυγή με το τεθλιμμένο άγαλμα της θεάς Υγείας στο πρωτοσέλιδο της 17/10, κήρυξε την έναρξη του αγώνα απέναντι στη Δεξιά που «βάζει νάρκη στη Δημόσια Υγεία».[3]

Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ρεφάρει ως αντιπολίτευση και να σβήσει με μια μονοκοντυλιά την πρόσφατη μνήμη μας για τα δικά του πεπραγμένα και ευθύνες. Ειδικά σε ένα θέμα που καίει την κοινωνία και είχε ως νούμερο ένα στην επικοινωνιακή του ατζέντα ως κυβέρνηση. Οι προτάσεις του ΠΙΣ του δίνουν την ευκαιρία να αναβαπτιστεί σε σφοδρό αντιπολιτευόμενο της «ακραίας νεοσυντηρητικής δεξιάς που έρχεται να ξηλώσει το έργο του». Είναι βολικό το σχήμα «μεροληπτούμε για το Δημόσιο» όπως έλεγε σε όλους τους τόνους και κλίσεις ο Ξανθός, ενώ «αυτοί μεροληπτούν για το ιδιωτικό».

Έχουν όντως έτσι τα πράγματα;

Ως γνωστόν βασική προϋπόθεση για να υφίστανται τα δημόσια νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας και να προσφέρουν υπηρεσίες, είναι η επαρκής κρατική χρηματοδότηση και στελέχωση με προσωπικό. Αλλιώς, ανοίγει ο δρόμος και η «νομιμοποίηση» της συζήτησης για ιδιωτικοποίηση ως ώριμο φρούτο – λύση ανάγκης. Αυτή τη στρατηγική ακολουθεί ο νεοφιλελευθερισμός τις τελευταίες δεκαετίες σε όλα τα δημόσια αγαθά και υπηρεσίες. Πρώτα κλείνει η στρόφιγγα της κρατικής χρηματοδότησης, επέρχεται η υποστελέχωση και η απαξίωση και  τέλος ανοίγει η συζήτηση επί του «αντικειμενικού αδιεξόδου». Τότε, όλες οι προτάσεις σωτηρίας ακούγονται λογικές. Χορηγοί, προσέλκυση επενδυτών, ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια και ανταποδοτική λειτουργία, συγχώνευση και κλείσιμο νοσοκομείων, συμβασιούχοι εργαζόμενοι, επικουρικοί, μετακινήσεις για κάλυψη κενών, μπλοκάκι κτλ. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία, αποσπάται και η κοινωνική συναίνεση, αφού στα μάτια των «καταναλωτών» οι δομές υγείας καθίστανται άχρηστες.

Τι έκαναν οι φανατικοί οπαδοί της δημόσιας υγείας στον τομέα αυτό επί 4,5 χρόνια; Τίποτα! Μια απλή αναζήτηση των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρκεί για να διαπιστώσει κανείς σε ποιες θέσεις βρίσκεται κολλημένη η χώρα μας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, στους δείκτες κρατικής χρηματοδότητης, ιδιωτικών δαπανών (απ’ την τσέπη των ασθενών), αναλογίας γιατρών/ νοσηλευτών – πληθυσμού, προληπτικής ιατρικής/γενικοί γιατροί κτλ[4]. Τα οργανικά κενά του ΕΣΥ σε νοσηλευτικό προσωπικό ξεπερνούν τις 20.000, ενώ των γιατρών τις 10.000. Ο ΣΥΡΙΖΑ καυχιέται ότι αύξησε τους επικουρικούς γιατρούς από 800 σε 3500, ενώ δεν κατάφερε καν να καλύψει τις συνταξιοδοτήσεις μόνιμου προσωπικου. Αυτή η συζήτηση όμως είναι απαγορευμένη, αφού η δημόσια αντιπαράθεση για την υγεία περιορίζεται στην πρόσβαση των ανασφάλιστων, η οποία σημειωτέον δεν αντιστοιχήθηκε από την αναγκαία αύξηση προϋπολογισμών και προσωπικού.

Έχοντας καταπιεί δύο Μνημόνια και ψηφίσει ένα ακόμα, μαζί με το διαρκές Μνημόνιο υποτέλειας των πρωτογενών πλεονασμάτων, ήταν αναμενόμενη η εξαέρωση των «καλών προθέσων» για προσλήψεις και αύξηση της χρηματοδότησης, στους κόφτες της τρόϊκα και των θεσμών. Για ποιο λόγο κατηγορεί λοιπόν τη ΝΔ που τόλμησε να μιλήσει για ιδιωτικοποίηση; Επειδή λαχταρά να γίνει πιο γρήγορα αυτό που με μαθηματική ακρίβεια θα γινόταν, αν συνέχιζε την αριστερή διαχείριση του νεοφιλελευθερισμού και των Μνημονίων ο ΣΥΡΙΖΑ; Εκτός κι αν υπονοεί ότι έκανε δύο βήματα πίσω με τη συνθηκολόγησή του, αλλά δεν του έφταναν τα 4,5 χρόνια για να κάνει το μεγάλο άλμα προς τα μπρος, της ρήξης δηλαδή με επιτροπείες, θεσμούς, δανειστές, για να εξασφαλίσει την αναγκαία χρηματοδότηση για την δημόσια υγεία. Εκτός κι αν κρύβει σαν άσσο στο μανίκι για την επόμενη διακυβέρνηση, ένα πρόγραμμα όπου μπορείς και χωρίς κεντρική κρατική χρηματοδότηση, και με ημι-πτωχευμένα ασφαλιστικά ταμεία, και χωρίς ιδιώτες και χωρίς ΣΔΙΤ, να έχεις δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας. Ή μπορεί να έχει εξασφαλίσει κρυφά κονδύλια από ΔΝΤ και ΕΕ, που μετά από καιρό κατάλαβαν ότι οι σύμμαχοι πρέπει να ανταποδώσουν τις θυσίες του ελληνικού λαού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όχι απλά δεν φρόντισε να θωρακίσει το ΕΣΥ με άψυχο και έμψυχο δυναμικό ενόψει της «επέλασης των νεοφιλελεύθερων βαρβάρων της ΝΔ», αλλά τους έστρωσε το δρόμο με ροδοπέταλα. Ιδεολογικά, με το ΤΙΝΑ, τη λογική του μικρότερου κακού, με το «τι να κάνουμε, αυτά έχουμε μ’ αυτά θα βολευτούμε». Θεσμικά – νομοθετικά με δεκάδες υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα και νομοσχέδια που βήμα – βήμα εφάρμοζαν όλες τις Μνημονιακές δεσμεύσεις και την ουσία του νεοφιλευθερισμού για την υγεία. Μερικά μόνο παραδείγματα:

Η ΕΣΑΝ ΑΕ που επιβλέπει και επιβάλλει τη λογική των «ματωμένων εξιτηρίων»[5] – που ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταργούσε[6] –  συνέχισε να λειτουργεί κανονικότατα.  Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε ένα βήμα παραπέρα, με τη θέσπιση των DRGs πιλοτικά σε 18 νοσοκομεία, μετεξέλιξη των ΚΕΝ (Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλεια), που η κυβέρνηση της ΝΔ σχεδιάζει να επεκτείνει σε όλα τα νοσοκομεία το αργότερο μέχρι τον Μάη του 2020. Σε τι διαφέρουν τα παραπάνω απ’τις προτάσεις του ΠΙΣ για βελτίωση της «αποδοτικότητας των Δημοσίων Νοσοκομείων που αποτελεί σήμερα απαγορευμένη έννοια»;

Το παιδιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, δωρεά του ιδρύματος Νιάρχος[7], η ίδρυση του περίφημου νοσοκομείου Σαντορίνης που ανήκει στην ΑΕΜΥ Α.Ε – Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας ΑΕ[8] και πολυδιαφημίστηκαν, είναι ή όχι πρότυπες κρατικοδίαιτες ιδιωτικές μονάδες υγείας υπό την «εποπτεία του Υπουργείου Υγείας»; Σε τι διαφέρει αυτό το μοντέλο «δημόσιας» υγείας απ’ το μοντέλο που προτείνει ο ΠΙΣ; “Το σύνολο των Δημοσίων Νοσοκομείων θα πρέπει να υπάγονται απευθείας σε ένα νέο εξειδικευμένο Δημόσιο Οργανισμό, το «ΕΣΥ ΝΠΔΔ», ο οποίος θα αναλάβει την οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία όλης της προσφοράς Δημοσίων Υπηρεσιών Υγείας στη χώρα, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας. Το «ΕΣΥ ΝΠΔΔ» θα αποτελεί τον μητρικό φορέα…”

Ο νόμος 4498/2017 (για την εναρμόνιση του ελληνικού δικαίου με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/88/ΕΚ ως προς την οργάνωση του χρόνου εργασίας των ιατρών και οδοντιάτρων του Ε.Σ.Υ), που συντάχθηκε από τον πρώην Γενικό Γραμματέα κ. Γ. Γιαννόπουλο και ψηφίστηκε από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, για να ανασταλεί προσωρινά από τον ίδιο το συντάκτη του, λίγες μέρες αργότερα, αποτελεί την επιτομή του νεοφιλελευθερισμού στις εργασιακές σχέσεις των γιατρών, με ολέθριες συνέπειες στη λειτουργία των νοσοκομείων και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς, με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία[9].

Η τριετής αναστολή του νόμου αυτού λήγει στις 18/11 του 2020. Η ΝΔ έχει πεδίο δόξης λαμπρό να ενεργοποιήσει το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ και να εφαρμόσει μέχρι κεραίας της «ακραίες» προτάσεις του ΠΙΣ, χωρίς καν να τις επικαλεστεί: Παροχή στις δομές του ΕΣΥ της δυνατότητας να συνάπτουν ειδικές συμβάσεις με Ιδιώτες ιατρούς… προκειμένου να καλύπτουν επιτακτικές ανάγκες εφόσον οι τοπικές συνθήκες το επιβάλλουν… Θεσμοθέτηση της δυνατότητας πρόσληψης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν, ιατρικού ή νοσηλευτικού προσωπικού εις «αναπλήρωσιν» (locum) ελλείποντος (ευρισκομένου εν αδεία, ασθενούντος, συνταξιοδοτηθέντος κλπ) προσωπικού, μέχρι ολοκλήρωσης της διαδικασίας κανονικής πρόσληψης.

«Από την άλλη, μια μερίδα των νοσοκομειακών γιατρών θα διεκδικήσουν να δραστηριοποιηθούν κι αυτοί στον ιδιωτικό τομέα. Να σταματήσει δηλαδή η πλήρης κι αποκλειστική απασχόλησή τους στα δημόσια νοσοκομεία και να ανοίξουν και αυτοί ιδιωτικά ιατρεία. Αυτό θα το κάνουν και για να έχουν πρόσθετα έσοδα σημειώνει ο ΔΒ». Αυτά γράφει ο βουλευτής Αχαϊας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Κώστα Μάρκου σε άρθρο του με τίτλο Έρχεται Αρμαγεδδώνας στα δημόσια νοσοκομεία.[10] Ο κ. Μάρκου, καθηγητής ενδοκρινολογίας, πρόεδρος του ΚΕΣΥ και ο κ.ΔΒ, editor του ygeianet.gr, στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Υγείας και μέλος του Δ.Σ του ΠΙΣ, προβληματίζονται από κοινού για τη μερίδα των νοσοκομειακών γιατρών που θα διεκδικήσουν να δραστηριοποιηθούν στον ιδιωτικό τομέα αν εφαρμοστούν οι προτάσεις του ΠΙΣ. Ένα πολύ απλό ερώτημα:  Γιατί δεν έδωσαν σαν αριστεροί το καλό παράδειγμα καταργώντας πρώτα και κύρια τα προνόμια του μεγαλοκαθηγητικού ιατρικού κατεστημένου που έχει ακόμα τη δυνατότητα να δραστηριοποιείται νόμιμα και στα δημόσια νοσοκομεία και να διατηρεί και ιδιωτικό ιατρείο; Η «μεροληψία για το δημόσιο σύστημα υγείας» όμως σταματά εκεί που ξεκινά η συνειδητή μεροληψία για τα ιδιωτικά συμφέροντα.

Κατά τ’ άλλα είμαστε όλοι ενάντια στις προτάσεις του ΠΙΣ που «φέρνουν το ΕΣΥ στην προ-Γεννηματά εποχή που για να χειρουργηθείς έπρεπε να πουλήσεις χωράφι» όπως καυστικά σχολίασε ο ΔΒ που στήριξε μέχρι θανάτου τα έργα και τις ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ στην υγεία.

Οι έντιμοι – μισθοσυντήρητοι γιατροί και υγειονομικοί, οι νέοι επιστήμονες, που καθημερινά δίνουν τη μάχη κάτω από αντίξοες συνθήκες για να κρατηθεί όρθιο το ΕΣΥ, οφείλουν να πρωταγωνιστήσουν σε έναν παρατεταμένο αγώνα υπεράσπισης της Δημόσιας και Δωρεάν Υγείας απέναντι στα «αριστερά» ή δεξιά σχέδια ισοπέδωσής της. Μαζί με την κοινωνία που δοκιμάζεται , τους εργαζόμενους και τους ανέργους να οικοδομήσουν μέτωπα αμφισβήτησης και αντίστασης στις πολιτικές που μετατρέπουν το κοινωνικό αγαθό της υγείας σε εμπορεύσιμο είδος για λίγους και εκλεκτούς.

[1] Αθήνα 16.10.2019 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Προτάσεις του ΠΙΣ για το σύστημα Υγείας μετά τη Σύνοδο της Ολομέλειας των Προέδρων  (ΕΔΩ)

[2]ΟΕΝΓΕ για τη Συνέντευξη Τύπου του ΠΙΣ 17/10/19  Α.Π: 9788 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ (ΕΔΩ )

[3] Πρωτοσέλιδο εφημερίδας ΑΥΓΗ 17/10/19 (ΕΔΩ)

[4] State of Health in the EU Ελλάδα Προφίλ Υγείας 2017 (ΕΔΩ)

[5] Έρη Σαμικού – ΕΣΑΝ ΑΕ: Η θεμελίωση μιας εμπορευματοποιημένης κλινικής πραγματικότητας (ΕΔΩ)

[6] άρθρο της Αυγής της 30/08/14: ΣΥΡΙΖΑ: σε αιματηρά εξιτήρια ασθενών από το ΕΣΥ οδηγεί η ΕΣΑΝ ΑΕ (ΕΔΩ)

[7] άρθρο της Αυγής της 22/03/2018: Στην τελική ευθεία για το νοσοκομείο Παίδων Θεσσαλονίκης(ΕΔΩ)

[8] Τετράδια μαρξισμού – Πάνος Παπανικολάου:Το νέο μοντέλο ιδιωτικοποίησης στην Υγεία –  (ΕΔΩ)

[9] έρευνα Μαστρογιάννη: Η εφαρμογή της οδηγίας 2003/88/ΕΚ περί οργάνωσης του χρόνου εργασίας στο τομέα της υγείας,  Νομικό πλαίσιο και πρακτική εφαρμογή στα κράτη μέλη (ΕΔΩ)

[10]  Κώστας Μάρκου – thebest.gr :Έρχεται Αρμαγεδδώνας στα δημόσια νοσοκομεία (ΕΔΩ)

  • Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα antapocrisis